Cây sừng dê hoa vàng

Sừng dê hoa vàng là một loại dược liệu thuộc nhóm Glycosid tim, có độc tính cao. Chiết xuất sừng dê hoa vàng được sử dụng để làm thuốc điều trị suy tim có hiệu quả. Đây là loài cây khá phổ biến ở vùng miền núi trung du phía Bắc nước ta. Cần hết sức lưu ý phân biệt cây sừng dê hoa vàng với Cỏ sừng dê (dâm dương hoắc) bởi vì đây là hai loài hoàn toàn khác nhau, chỉ giống nhau ở tên gọi.

Cây sừng dê hoa vàng, dược liệu thuộc nhóm glycosid tim

1. Cây sừng dê hoa vàng là gì?

• Cây sừng dê hoa vàng có tên khoa học Strophanthus divaricatus Hook., họ Trúc đào Apocynaceae. Dược liệu là hạt lấy từ cây sừng dê hoa vàng.
• Cây nhỏ, cao độ 3m, có nhựa mủ trắng, cành và thân cây màu nâu đen, có nhiều lỗ bì trắng nổi lên. Lá mọc đối, hình trứng dài 5-9cm, rộng 2,5-5 cm, gân lá gồm 6-8 đôi. Cuống lá dài 3-8mm, phía trên có lòng máng. Cụm hoa hình xim ở đầu cành. Đài hoa màu xanh. Tràng hoa màu vàng hình phễu, bên trên chia làm 5 thuỳ, phần phụ rất dài (đến 10cm). Bầu dưới, 2 ô. Quả gồm 2 đại, mỗi đại dài 10-15cm, rộng 3cm, đỉnh thót nhỏ lại. Hạt có phần lông mịn. Cây này khá phổ biến, gặp ở các vùng trung du miền Bắc nước ta. Theo tài liệu thì mọc ở nam Trung Quốc. Ta đã khai thác để sử dụng.

2. Thành phần hóa học

Có 37% chất béo. Thành phần chính có tác dụng là các glycosid tim, hàm lượng 9-16%.

3. Tác dụng và công dụng của cây sừng dê hoa vàng

• Sau khi nghiên cứu tác dụng dược lý của hỗn hợp glycosid tim chiết từ S. divaricatus ở Trung Quốc, các tác giả Trung Quốc đã kết luận rằng hỗn hợp glycosid chiết được có hiệu quả điều trị suy tim tương tự K. strophantin và hoạt lực xấp xỉ bằng 2/3 K. strophantin. Trên cơ sở đó, hỗn hợp glycosid tim từ hạt sừng dê hoa vàng đã được chính thức đưa vào Dược điển Trung Quốc năm 1963 với tên Divasid.
• Năm 1967 Viện Dược liệu đã nghiên cứu tác dụng dược lý của D. strophantin và kết luận rằng tác dụng của D.strophantin cơ bản giống G. strophantin và có hoạt lực sinh vật xấp xỉ bằng 2/3 G. strophantin. Thuốc đã được áp dụng trên lâm sàng.

Trên đây là một số thông tin về cây Sừng dê hoa vàng, loại dược liệu có tên gọi gần tương đồng với một loại dược liệu khác là Cỏ sừng dê hay còn gọi là Dâm dương hoắc. Dâm dương hoắc (Cỏ sừng dê) có tác dụng cường dương, điều trị yếu sinh lý còn Sừng dê hoa vàng lại là loại dược liệu có độc tính cao, dùng làm nguyên liệu chế thuốc điều trị các bệnh về tim mạch.