Cánh kiến đỏ

Cánh kiến đỏ (Lacca) là chất nhựa tự nhiên do sâu cánh kiến Laccifer lacca Kerr. thuộc họ Sâu cánh kiến (Lacciferidae) hút từ dịch vỏ cây tiết ra. Sâu cánh kiến thường chỉ gặp ở Ấn Độ, Pakixtan, Miến điện, Srilanka, Thái Lan, Malaysia, Trung Quốc, và Đông Dương. Nhu cầu thế giới lên tới 5 vạn tấn 1 năm. Vòng đời của sâu là 6 tháng, nên mỗi năm có 2 vụ thu hoạch: Vụ chiêm (tháng 4-5) và vụ mùa (tháng 9-10).
Nhựa cánh kiến đỏ
Nhựa cánh kiến đỏ
 Ở VN, có 241 cây có thể làm cây chủ đối với sâu cánh kiến, mấy cây chính là: Đậu thiều, Cọ phèn, Cọ khiết, Pia niếng, Sung, Đa, Nhãn, Vải, Táo. Cánh kiến đỏ có nhiểu ở tỉnh Lai Châu, Sơn La, Hoà Bình, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Hậu Giang, Tây Ninh. Sâu cánh kiến cho mấy sản phẩm: Nhựa hạt, nhựa vẩy, nhựa tẩy trắng.

Nhựa cánh kiến đỏ chưa sơ chế
Nhựa cánh kiến đỏ chưa sơ chế


1. Thành phần hóa học của Cánh kiến đỏ

Cánh kiến đỏ chứa:
  • Nhựa 4%: Gồm nhựa mềm tan trong ether (25%) và nhựa cứng không tan trong ether (75%). Nhựa là hỗn hợp các poliester dẫn chất của các acid béo có nhóm OH và các acid thuộc nhóm sesquiterpen.
  • Các acid là acid aleuritic (22%), acid senlolic, acid jolaric, ….
  • Chất màu (2-3%): Gồm các chất đỏ tan trong nước là phức hợp của nhiều loại acid laccaic, chất màu vàng không tan trong nước, erytrolaccin.
  • Sáp (6,6%): Trong đó phần tan trong cồn nóng chiếm 80% và phần tan trong benzen chiếm 20%.
  • Tạp chất: Xác sâu kiến, đất, cát.

2. Công dụng và cách dùng cánh kiến đỏ

  • Cánh kiến đỏ là vị thuốc hạ sốt mà không làm ra mồ hôi, ngày dùng 4-6g. Cánh kiến đỏ (dạng nhựa vẩy và nhựa hạt) dùng làm thuốc bao viên và dùng trong nha khoa (chống mòn răng và sâu răng).
  • Cánh kiến đỏ là nguyên liệu tổng hợp các chất dẻo, chất tạo màng (verni), chất cách điện, keo dán và xi măng.
  • Acid aleuritic là nguyên liệu tổng hợp civeton, dihydrociveton dùng trong hương liệu.


Trên đây là một số thông tin về Cánh kiến đỏ, một loại nguyên liệu có nhu cầu sử dụng lớn trên toàn thế giới. Trong ngành y tế, Cánh kiến đỏ chủ yếu sử dụng trong lĩnh vực nha khoa và bào chế thuốc. 

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Quỷ trâm thảo

Hình ảnh
Quỷ trâm thảo ( có tài liệu viết là quỷ châm thảo) là loại cỏ thuộc họ Cúc mọc hoang ở khắp nơi trên đất nước ta, thường gặp ở bờ đê, ven đường hay bờ ruộng. Loài hoa cỏ nơi thôn dã này thường chẳng mấy ai để ý, thậm chí người ta còn không ưa vì hay bám vào gấu quần, níu chân người qua. Theo kinh nghiệm dân gian, Quỷ trâm thảo là một vị thuốc dùng để chữa nhiều chứng bệnh. Quỷ trâm thảo hay còn gọi là đơn kim, đơn buốt, cúc áo, xuyến chi 1. Tên gọi Quỷ trâm thảo (quỷ châm thảo) còn được gọi là đơn buốt, đơn kim hay tử tô hoang, cúc áo. Nhiều nơi còn gọi là Xuyến chi. 2. Tên khoa học của Quỷ trâm thảo Quỷ trâm thảo có tên khoa học Bidens pilosa L. Họ Cúc: Asteraceae 3. Bộ phận dùng Dùng toàn cây, tốt nhất là thu hái vào mùa hè khi cây trổ hoa, có thể dùng tươi hoặc phơi khô. Quỷ trâm thảo thường bám vào gấu quần người qua 4. Công dụng chữa bệnh của quỷ trâm thảo Quỷ trâm thảo có thể dùng để chữa một số bệnh như: viêm họng do lạnh, đau răng, sâu răng...
Đọc thêm

Cây sừng dê hoa vàng

Hình ảnh
Sừng dê hoa vàng là một loại dược liệu thuộc nhóm Glycosid tim, có độc tính cao. Chiết xuất sừng dê hoa vàng được sử dụng để làm thuốc điều trị suy tim có hiệu quả. Đây là loài cây khá phổ biến ở vùng miền núi trung du phía Bắc nước ta. Cần hết sức lưu ý phân biệt cây sừng dê hoa vàng với Cỏ sừng dê (dâm dương hoắc) bởi vì đây là hai loài hoàn toàn khác nhau, chỉ giống nhau ở tên gọi. Cây sừng dê hoa vàng, dược liệu thuộc nhóm glycosid tim 1. Cây sừng dê hoa vàng là gì? Cây sừng dê hoa vàng có tên khoa học  Strophanthus divaricatus Hook., họ Trúc đào Apocynaceae.  Dược liệu là hạt lấy từ cây sừng dê hoa vàng. Cây nhỏ, cao độ 3m, có nhựa mủ trắng, cành và thân cây màu nâu đen, có nhiều lỗ bì trắng nổi lên. Lá mọc đối, hình trứng dài 5-9cm, rộng 2,5-5 cm, gân lá gồm 6-8 đôi. Cuống lá dài 3-8mm, phía trên có lòng máng. Cụm hoa hình xim ở đầu cành. Đài hoa màu xanh. Tràng hoa màu vàng hình phễu, bên trên chia làm 5 thuỳ, phần phụ rất dài (đến 10cm). Bầu dưới, 2 ô...
Đọc thêm

Công dụng chữa bệnh của Cốt khí muồng

Hình ảnh
Cốt khí muồng (Semen Cassiae occidentalis) là hạt phơi khô của cây cốt khí muồng, còn có tên gọi khác là vọng giang nam, muồng lá khế, dương giác đậu - Cassia occidentalis L., họ Vang – Caesalpiniaceae. Cốt khí muồng 1. Đặc điểm thực vật Cốt khí muồng là một loại cây mọc dại ở các bãi hoang, nhỏ, cao 1-2m, sống một năm hoặc nhiều năm. Cây nhẵn, lá mọc so le. Lá kép lông chim chẵn gồm 4-5 đôi lá chét. Toàn lá dài 20cm hoặc hơn. Gốc lá kép có một tuyến lớn màu nâu đen. Lá chét dài 4-9c  m, đỉnh nhọn, lá kèm hình sợi sớm rụng. Hoa mọc thành chùm ở kẽ lá hay đầu cành. Cánh hoa màu vàng. Quả loại đậu dài 6-15cm, rộng 5-7mm, dẹt, hơi cong và hơi thắt lại giữa các hạt. Hạt dẹt dài 6mm, rộng 4mm. Vỏ hạt cứng nhẵn bóng. 2. Công dụng của Cốt khí muồng Y học dân tộc cổ truyền dùng hạt với tác dụng nhuận, giúp tiêu hoá, chữa táo bón mãn tính, chữa tê thấp. Ngoài ra còn dùng như thảo quyết minh để chữa đau mắt. Ở Ấn Độ hạt được rang lên uống có tác dụng thông tiểu, chữ...
Đọc thêm